Врнежливата пролет по која настапија високи температури придонесоа за раст на вегетацијата и во урбаните средини. И се би било во ред доколку граѓаните редовно ги одржуваат своите имоти, но, за жал, не е секогаш така. Граѓани се жалат на несредени зелени површини на приватни имоти на улици во центарот на градот, а слични примери има и други делови од Охрид и во приградските населби.

Сопствениците се известени, но не преземаат мерки, а институциите не реагираат. Што се не се шета во високата трева среде град, стои во дописот испратен до нашата редакција од загрижени граѓани.

Го контактиравме јавното комунално претпријатие од каде добивме кус одговор дека не се ненадлежни за овој проблем.

Ве известуваме дека надлежни за решавање на наведениот проблем е Комуналниот инспектор при Општина Охрид. Граѓаните своите барања и забелешки треба да ги достават до Комуналниот инспектор.

„ЈП Охридски Комуналец“

Одговор побаравме од Општина Охрид од каде велат дека надлежниот инспекторат врши редовни и вонредни контроли на повеќе локации, во случај на пријава од граѓани, како и дека се изрекуваат мерки и санкции, но проблем се парцелите со нерешени имотно правни односи.

Ве известуваме дека Општинскиот комунален инспектор согласно Закон за Јавна чистота врши инспекциски надзор (редовен, вонреден, контролен) на повеќе локации на територија на Општина Охрид. Дел од надзорите се по барање на граѓани, дел се по службена дејност. По сите барања се постапува и се изрекуваат инспекциски мерки. Се даваат опомени со рокови за постапување, а доколку правните и физичките лица не постапат по дадените акти понатака се постапува согласно Законот.

Проблем претставуаат парцелите со нерешени имотно правни односи и во тој случај инспекоторот нема кого да задолжи за да се постапи.

Одделение за односи со јавност

Правна рамка има, но во одредени сегменти очигледно постои вакум што, пак, претставува пречка во делувањето на институциите. Дополнителен проблем се капацитети на службите задолжени за одржување на зеленилото кои треба да се засилат како со човечки ресурси, така и со модерна опрема која во многу може да ја подобри состојбата. Но, пред се, треба да се работи на подигнување на еколошката свест на граѓаните.

Добар пример е Словенија

Во Словенија, држава која е најразвиена од сите поранешни Ју републики, но и еколошка држава број 1 во светот, Законот за управување со просторот, Законот за заштита на животната средина и Законот за зачувување на природата го регулираат користењето на земјиштето, вклучувајќи ги и зелените површини – дури и оние во приватна сопственост во урбан контекст.

Општините можат да бараат одржување на приватното зеленило преку локални прописи поврзани со градежни дозволи и просторно планирање. Доколку сопствениците на земјиште ја занемарат вегетацијата и таа стане непријатност или опасност, тие може да се соочат со опомени или казни.

„Плевелот“ како биодиверзитетско средство

Словенечките градови, особено Љубљана, го поттикнуваат одложувањето на косењето – дозволувајќи тревата да цвета и да сее – како намерна еколошка стратегија. Тоа ги поддржува опрашувачите, ги намалува трошоците за одржување и го подобрува здравјето на почвата.

Овој пристап не е ограничен само на јавните простори: многу сопственици на домови и локални заедници доброволно ги усвојуваат овие принципи, инспирирани од граѓанската наука и движењата за зачувување на природата.

Иницијативи водени од заедницата

Акциите предводени од граѓаните – како што е претворањето на рабните ленти во граници за опрашувачи или мали „ливади“ – стануваат сè попопуларни. Низ цела Европа и Словенија, жителите се грижат за јавни зелени површини под општински надзор и соодветна евиденција, односно контрола.

Спроведување и соработка

Општините ја следат обраснатата вегетација и реагираат доколку истата стане потенцијална опасност или непријатност. Почесто отколку што изрекуваат казни, тие се вклучуваат во дијалог со граѓаните – испраќаат предупредувања и нудат упатства за да им помогнат на приватните сопственици на земјиште да ги почитуваат стандардите за урбано зеленило.

Примерот на Словенија е мешавина од законодавен надзор, политика за животна средина и зелен ангажман од долу нагоре. Впечатливо е што многу Словенци ја прифаќаат оваа визија едноставно затоа што го сакаат градинарството, но и поради високата еколошка свест – и длабоко се грижат за нивната урбана средина.

Г. Момироски